Cybercriminaliteit

Inleiding

Internet is niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Heel wat dingen die we doen verlopen tegenwoordig online: bankzaken doen, spullen kopen of verkopen, informatie opzoeken, muziek luisteren, spelletjes spelen… Gemakkelijk en veilig! Of toch niet? Cijfers tonen aan dat ook criminelen steeds makkelijker hun weg vinden naar het internet en gaan daarbij soms heel sluw te werk. 

Hoewel er heel wat media-aandacht is voor cybercrime worden er elke dag nog heel wat mensen in de val gelokt. In 2021 werden in totaal 4,5 miljoen (ongefilterde) meldingen verzonden naar verdacht@safeonweb.be. Dit zijn maar liefst 12.000 inzendingen per dag! Het jaar voordien lag dit aantal ruim een miljoen lager.

Cybercriminaliteit kent de laatste jaren duidelijk een sterke opmars – die nog is toegenomen door de coronapandemie. We ontdekten namelijk allen massaal het telewerken, online shoppen, Zoom, Teams, … .  De uitgelezen kans voor cybercriminelen om kwetsbaarheden uit te buiten!

Daarom willen wij je informeren over de verschillende vormen van cybercrime die er bestaan en waar je allemaal op kan letten om zelf geen slachtoffer te worden. Ook geven we enkele links naar interessante websites waar je meer te weten kan komen over dit fenomeen.

Vormen van cybercriminaliteit

Hacking

Hackers kraken de beveiliging en dringen zo binnen in netwerken, profielen en websites. Als je denkt dat je gehackt bent, verander je best meteen je wachtwoorden. Indien je geen toegang meer hebt, kan je eerst gebruik maken van de herstelopties. Voor tips om je accounts beter te beschermen, kan je terecht op https://www.safeonweb.be/nl/gebruik-sterke-wachten.

Phishing

Phishing neemt alsmaar een professionelere vorm aan.  Berichten worden frequenter gestuurd, aangepast aan het doelwit, via verschillende en nieuwe kanalen.  Deze valse berichten zijn vaak onverwacht, vaag en met een dringende toon.

Wat doe je als een verdacht bericht of link ontvangt?

  1. Klik er niet op en open geen bijlagen.

  2. Maak een melding bij SafeOnWeb via verdacht@safeonweb.be, deze zal mogelijke schadelijke inhoud scannen. Indien je het bericht op het werk ontvangt, kan je dit ook melden aan de ICT-dienst.

  3. Verwijder het bericht.

Je kan regelmatig een virusscan uitvoeren.
Toch geklikt? Verander je inloggegevens en breng alle betrokkenen op de hoogte (bijv. familie, de bank…).

Whaling

Bij ‘whaling’ zet de oplichter vooral in op je gevoelens. Zo kan deze zich voordoen als je zoon of dochter die dringend een nieuwe gsm nodig heeft, rekeningen niet kan betalen… Whaling kent de laatste jaren een stevige groei, samen met de toenemende populariteit van instant messaging-apps zoals Messenger en Whatsapp.

Slachtoffer van whaling? Doe een melding via https://meldpunt.belgie.be/meldpunt/

Ransomware

Ransomware of gijzelsoftware is een manier van online chantage. Via malware worden computers en bestanden geblokkeerd en pas ‘vrijgelaten’ na het betalen van een, vaak aanzienlijk, som geld.  Er is echter geen garantie dat de computer en gegevens opnieuw vrijgegeven worden na het betalen – de malware staat immers nog steeds op het toestel.

Daarnaast bestaan er nog andere vormen van online oplichting, zoals vriendschapsfraude. 

Tips

Er zijn tal van tips beschikbaar rond veilig surfen. De overheidswebsite SafeOnWeb biedt een uitgebreid overzicht per categorie:

  • Veilig shoppen

  • Herkennen van valse mails

  • Beschermen van je accounts

  • Scannen van je computer op virussen

Je kan deze tips vinden op deze pagina.

Ben je toch een slachtoffer? Denk dan aan het volgende:

  • Verzamel bewijzen

  • Doe aangifte bij de politie

  • Maak een melding op meldpunt.belgië.be

  • Blokkeer je bankkaart(en) en neem contact op met je bank

  • Breng je naasten op de hoogte

Ook hier biedt SafeOnWeb voor verschillende soorten oplichting specifiek advies met stappen die je kan ondernemen. Meer info via deze link.

Wil je een waarschuwing ontvangen wanneer er nieuwe meldingen zijn van online fraude in ons land? Of gewoon op de hoogte blijven van het laatste nieuws over cyberbedreigingen in België? Dan is de app van SafeOnWeb misschien iets voor jou. Meer info vind je hier.

Interessante links