België kent vijf nucleaire sites: de kerncentrales van Doel en Tihange, het Studiecentrum voor Kernenergie in Mol, Belgoprocess in Dessel, en het Nationaal Instituut voor Radio-elementen (Fleurus). Daarnaast bevinden zich twee buitenlandse kerncentrales net buiten de Belgische grens: te Chooz in Frankrijk en te Borssele in Nederland. Deze installaties worden aan strenge reglementering en controle onderworpen en staan onder toezicht van gespecialiseerde (inter)nationale organisatie zoals het FANC.
De kans dat er zich een nucleair incident voordoet is zeer klein, maar niet onbestaande. De impact en mogelijk gevolgen kunnen zeer ernstig zijn. Zo kan het vrijkomen van radioactieve stoffen besmetting bij contact of bestraling vanop afstand teweegbrengen. De effecten van dergelijke blootstelling manifesteren zich pas bij een omvangrijk contact en na een bepaalde periode. De risico’s voor de bevolking doen zich bijgevolg hoofdzakelijk voor op lange termijn en zijn afhankelijk van de blootstellingsdosis aan de straling.
Omwille van dit risico nemen de overheden op verschillende niveaus tal van maatregelen genomen om een noodsituatie te vermijden of om de impact ervan te verminderen. Zo werd er in 1991 een nationaal nucleair noodplan opgesteld. Dit nationaal noodplan fungeert als wettelijk kader voor alle betrokkenen en dient als basis voor de operationele uitwerking op terrein. In dit plan worden de noodplanningszones omschreven waar beschermingsmaatregelen voor bevolking en omgeving getroffen worden, zoals schuilen en/of evacuatie, het nemen van jodiumtabletten, en het beschermen van de voedselketen. Het nationaal noodplan dient met andere woorden als voorbereiding op een eventueel nucleair ongeval en het beheersen van de daaropvolgende crisissituatie.
In de provincie Limburg bevinden zich geen nucleaire sites. De noodplanningszone van de Mol-Dessel site loopt uit naar een aantal gemeenten in het noorden van Limburg. Om deze reden wordt er nauw samengewerkt met andere betrokken overheden bij bijvoorbeeld het opstellen van plannen en het organiseren van noodplanoefeningen. Verder bestaat onze taak er vooral in om inwoners te informeren over de risico’s verbonden aan nucleaire stoffen en de te ondernemen handelingsperspectieven ingeval van een noodsituatie. Bovendien wordt het provinciale niveau ingeschakeld bij een daadwerkelijke activatie van het nationale noodplan om de crisissituatie mee te beheersen.
Meer informatie over het nucleaire risico kan geraadpleegd worden op www.nucleairrisico.be. Er wordt tevens aangeraden om zich in te schrijven voor BE-Alert om snel op de hoogte gebracht te worden in geval van een nucleair incident in de buurt. Bij zulks incident worden volgende aanbevelingen geadviseerd:
