Jaarrapport 2023
13 september 2024
Geen reacties
Met dit jaarrapport bieden we een overzichtelijke terugblik op de werking van onze dienst in 2023.
Een laatste actuele stand van zaken en de meest actuele voorspellingen zijn steeds te vinden op www.waterinfo.be, waarbij we ook graag verwijzen voor meer duiding naar de interpretatie van de operator onder ‘berichten’.
Een storing met lokale buien trekt momenteel over ons land. In de loop van de avond zal de intensiteit van de buien toenemen en ze kunnen vergezeld gaan van onweer. Van zondag tot donderdag worden ook buien verwacht, en die kunnen opnieuw gepaard gaan met onweer. De plaats en de omvang van de neerslag zijn op dit moment nog erg onzeker.
Het Nationaal Crisiscentrum, de provinciale crisiscentra, de gemeentelijke crisiscellen en de operationele diensten zullen het hele weekend gemobiliseerd blijven. Rekening houdend met meest recente informatie van het KMI en de bevoegde regionale overheden, is besloten dat een grootschalige evacuatie van het gebied rond de Vesder of andere rivieren niet nodig is. De verschillende overheden en diensten staan echter klaar om ter plaatse te reageren indien het slechte weer dit vereist.
De regionale diensten die de infrastructuur en de waterwegen beheren, volgen de situatie op de voet, in overleg met de plaatselijke en federale autoriteiten.
Langs de Vesder besteden de veldteams bijzondere aandacht aan het observeren van de rivier en het opsporen van eventuele ophopingen van puin, deze zullen direct zullen worden aangepakt.
De neerslag van vorige week zorgt nog steeds voor hoge peilen op de bevaarbare Demer (afwaarts Diest). Op dit moment is de alarmdrempel nog nipt overschreden in Testelt en de peilen op de bevaarbare Demer nog overal verder dalende. De reeds gevallen neerslag zorgt verder helemaal opwaarts al voor een nieuwe stijging. In de loop van de komende uren zal de daling op het bevaarbare deel dan ook stoppen, en een stijging zich inzetten. De stijging zal (zeer) traag zijn. Het peil dat opnieuw bereikt zal worden, is afhankelijk van de exacte locatie en hoeveelheid van de neerslag die vanavond nog zal vallen en de bergingscapciteit in Schulen en Webbekom, die nog beperkt is na het event van vorige week. Bovendien staan de Demerdijken al dagenlang onder druk en is er veel water geborgen in de Demervallei dat nog afgevoerd dient te worden. De situatie op terrein wordt nauwgezet opgevolgd door de betrokken diensten.
Op de snelst reagerende bevaarbare waterlopen (Zenne en Dender) zijn kortstondige overschrijdingen van prewaak-en waakdrempels niet uitgesloten in de loop van de avond/nacht door de felle voorspelde lokale buien en zullen de nodige beheersmaatregelen, binnen normaal beheer genomen worden om het water af te voeren.
Momenteel worden, behalve op de Demer -waar de situatie precair blijft, nergens bijkomende kritieke overstromingen vanuit de waterwegen in Vlaanderen verwacht. De situatie wordt van nabij opgevolgd.
Intensieve onweersbuien zouden lokaal kunnen leiden tot verzadiging van het rioleringsstelsels, ophoping van water, modderstromen, overstroming van kleine beekjes. Dit kan nog versterkt worden door de schade die is veroorzaakt door de overstromingen van 14 en 15 juli. Op de grotere rivieren zouden de verwachte hoeveelheden niet voldoende moeten zijn om aanzienlijke overstromingen te veroorzaken. De afkondiging naar de fase van prealert (lokale overstromingen) kan morgen niet volledig worden uitgesloten. De situatie wordt constant opgevolgd.
Gezien er zomeronweders voorspeld worden kan het niet uitgesloten worden dat er lokaal grote neerslaghoeveelheden op korte tijd vallen. Van zaterdagnamiddag 15u tot middernacht kondigt het KMI-code oranje af voor heel heet land, met uitzondering van West-Vlaanderen. Het valt niet uit te sluiten dat er lokaal neerslagintensiteiten van 30 tot 50 mm/uur zullen voorkomen waardoor er lokale wateroverlast kan optreden.
Op de boven- en zijlopen van de Demer zijn de waterpeilen reeds aanzienlijk gedaald en is de volledige bergingscapaciteit van alle wachtbekkens beschikbaar. In de wachtbekkens Schulensbroek en Webbekomsbroek is ongeveer 20% bergingscapaciteit vrijgemaakt.
De komende neerslag zal opnieuw aanleiding geven tot een stijging van de peilen. Hoe fel deze stijging zal zijn, is afhankelijk van de exacte locatie van de neerslag en de ondertussen beschikbare bergingscapaciteit in de opwaartse bekkens. De bergingscapciteit in Schulen en Webbekom is nog beperkt na de zware regenval van vorige week. Bovendien staan de Demerdijken al dagenlang onder druk en is er veel water geborgen in de Demervallei dat nog afgevoerd moet worden. De situatie op terrein wordt nauwgezet opgevolgd door de beheerders en crisisdiensten.
Met de neerslag van de komende dagen zullen op alle bevaarbare waterlopen de afvoeren toenemen. Gezien de onzekerheid op de neerslag, is er uiteraard ook onzekerheid op de voorspellingen van de afvoeren in de waterwegen.
Op de snelst reagerende bevaarbare waterlopen (Zenne en Dender) zijn overschrijdingen van prewaak-en waakdrempels niet uitgesloten en zullen de nodige beheersmaatregelen genomen om het water af te voeren. Ook op de trager reagerende Kleine en Grote Nete kunnen opnieuw prewaak-en eventueel waakdrempels overschreden worden kunnen niet-kritieke overstromingen voorkomen.
Momenteel worden, behalve op de Demer -waar de situatie precair blijft, nergens bijkomende kritieke overstromingen vanuit de waterwegen in Vlaanderen verwacht. De situatie wordt van nabij opgevolgd.
Vrijdag vond er met het oog op het voorspeld onweer preventief een (gecontroleerde) lozing van de Eupen-dam plaats. Er werden geen bijzondere problemen geconstateerd. Op basis van de laatste voorspellingen van het KMI, zal de beheerder nieuwe simulaties uitvoeren bij de stuwdammen van Eupen en Gileppe. De niveaus zullen worden bewaakt door verschillende agenten die in het veld worden ingezet en die waarnemingen in real time kunnen doorgeven. De betrokken gemeenten zijn op de hoogte gebracht van de operaties.
Op dit moment worden geen significante overstroming verwacht. Gezien de aanwezigheid van de vernietiging van oevers en beschermende muren, kunnen plaatselijke overstromingen op ongewone plaatsen echter niet worden uitgesloten. Daarom zal de situatie gedurende het hele weekend regelmatig opnieuw worden geëvalueerd naar gelang van de ontwikkeling van de weersvoorspellingen.
Bij storm- of overstromingsschade kunt u de hulp van de brandweer inroepen door 1722 te bellen. Het nummer 112 is voorbehouden voor levensbedreigende noodgevallen.
Gezien er zomeronweders voorspeld worden kan het niet uitgesloten worden dat er lokaal grote neerslaghoeveelheden op korte tijd vallen. Van zaterdagnamiddag 15u tot middernacht kondigt het KMI code oranje af voor de provincies Antwerpen, Vlaams-Brabant en Limburg. Het valt niet uit te sluiten dat er lokaal neerslagintensiteiten van 30 tot 50 mm/uur zullen voorkomen waardoor er lokale wateroverlast kan optreden en afhankelijk van de locatie van de buien kunnen ook kritieke overstromingen vanuit de onbevaarbare waterlopen niet worden uitgesloten. Voornamelijk in de oostelijke bekkens is waakzaamheid geboden, aangezien de kans op hoge neerslagintensiteiten er het grootst is en de bodem er reeds zeer verzadigd is door de vele neerslag van de voorbije weken. De situatie wordt op de voet opgevolgd.
Op de bevaarbare Demer (afwaarts Diest) blijven de peilen zeer hoog. In het afwaartse gedeelte, richting Aarschot. In Aarschot is het waterpeil stabiel, opwaarts Langdorp (Langdorp, Testelt, Zichem) daalt het peil langzaam verder. Het is moeilijk om de impact van de neerslag die morgen en de komende dagen voorspeld wordt, in te schatten. Dit is mede afhankelijk van de beschikbare capaciteit in de opwaartse wachtbekkens. VMM meldt dat in de meeste opwaartse bekkens de volledige capaciteit terug beschikbaar is, echter in de grootste wachtbekkens van Webbekom en Schulen is nog maar een beperkte bergingscapaciteit opnieuw vrijgemaakt. De situatie op terrein wordt nauwgezet opgevolgd door de beheerders en crisisdiensten.
De voorspelde neerslaghoeveelheden voor komend weekend zullen ook voor Dender en Zenne resulteren in verhoogde afvoeren en mogelijks kortstondige drempeloverschrijdingen. Hier worden echter geen problemen verwacht.
Reiniging van rioleringsnetwerken
Op verzoek van de gemeentelijke en provinciale overheden is de Openbare Dienst Waterbeheer (SPGE) deze vrijdagmorgen begonnen met de sanering van het rioolnet in Olne, Trooz, Dison, Pepinster … . Deze werkzaamheden zullen in het weekend en de komende weken worden voortgezet.
SPGE heeft ook de steden die niet door de overstromingen werden getroffen, gevraagd om hun reinigingsmachines ter beschikking te stellen. Er zijn ook besprekingen over de riolering in Rochefort en omgeving. Voor Durbuy staan deze werkzaamheden al door de stad ingepland voor volgende week.
De reiniging bedoeld om de goede werking van de verzamelriolen en de zuiveringsinstallaties te garanderen, moet de riolen in staat stellen maximaal hun rol te spelen met het oog op de regenval die de komende dagen wordt verwacht.
Testen bij de stuwdam van Eupen
De overstromingen van vorige week hebben misschien de loop van sommige rivieren veranderd. Ze zijn verstopt met afval waardoor ze anders reageren op het extra watervolume. Dit is met name het geval voor de Vesder. Om de reactie van deze rivier op een toename van het debiet te beoordelen en met het oog op het stormachtige weer voorspeld voor dit weekend, vindt deze vrijdagmiddag preventief een lozing (gecontroleerde) van de Eupen-dam plaats. De plaatselijke autoriteiten zijn van deze operatie op de hoogte gebracht.
Mobiele agenten van de Waalse Overheidsdienst (SPW) zijn aanwezig langs de Vesder tussen Eupen en Chaudfontaine om het goede verloop van de oefening te verzekeren.
Na afloop van de test zal een debriefing worden gehouden en afhankelijk van de resultaten en de verfijning van de weersvoorspellingen kan de oefening, in overleg met de autoriteiten, worden voortgezet of zelfs uitgebreid.
Monitoring van de waterwegen en inzet van crisisstructuren.
Het nationale crisiscentrum, de provinciale crisiscentra, de gemeentelijke crisiscellen en de operationele diensten ter plaatse zullen het hele weekend gemobiliseerd blijven om de herstellingswerken in de getroffen gebieden te volgen. Deze verschillende diensten staan ook klaar om te reageren als het slechte weer van dit weekend dat zou vereisen.
Met dit jaarrapport bieden we een overzichtelijke terugblik op de werking van onze dienst in 2023.
Het prachtige weer is de perfecte gelegenheid om eropuit te gaan en te genieten van onze mooie bos- en natuurgebieden.
Wil jij meteen verwittigd worden bij een noodsituatie? Schrijf je dan nu in op BE-Alert!
© 2022 Federale diensten van de gouverneur. Alle rechten gereserveerd.
