1. Slim voorbereid: ken de risico’s

Of het nu natuurrampen, industriële incidenten of andere onvoorziene gebeurtenissen zijn, het kennen van de mogelijke risico’s is de eerste stap om goed voorbereid te zijn op mogelijke crisissituaties. Hoewel we ernaar streven om onvoorziene situaties te voorkomen, bestaat “nulrisico” niet. Elke omgeving draagt immers inherente risico’s met zich mee.

Hoewel hulpdiensten en overheidsinstanties zich inzetten voor de veiligheid van de samenleving, is zelfredzaamheid een verantwoordelijkheid die we allemaal delen. Het vermogen om voor onszelf en onze dierbaren te zorgen in tijden van nood is van onschatbare waarde. Door op de hoogte te zijn van de potentiële gevaren in onze omgeving, kunnen we proactieve stappen ondernemen om onze veiligheid te waarborgen.

Wanneer je weet welke gevaren er in jouw omgeving kunnen voorkomen, kun je jezelf beter voorbereiden door:

• Te begrijpen wat je moet doen vóór, tijdens en na verschillende noodsituaties.
• Te weten waar je informatie kunt vinden als er een noodsituatie is.

Neem een kijkje doorheen onze website om meer te weten over risico’s in de provincie Limburg:

• Overstromingen & wateroverlast
• Natuurbrand
• Seveso-risico
• Droogte & watergebruik
• Nucleair risico
• Hitte & ozon
• Cybercriminaliteit

2. Neem het heft in eigen handen: jouw voorbereiding op crisissituaties

Crisissituaties kunnen onverwachts toeslaan, maar dat betekent niet dat we machteloos moeten zijn. Integendeel, door zelf actie te ondernemen en voorbereidingen te treffen, kun je een groot verschil maken in hoe je omgaat met noodsituaties.

Noodpakket

Een van de eerste en belangrijkste stappen die je kunt nemen, is het samenstellen van een noodpakket. Dit pakket bevat essentiële items die je zou kunnen nodig hebben tijdens een crisis, zoals voedsel, water, medicijnen, een zaklamp en andere benodigdheden. Het is als een toolkit die je voorbereidt op het onverwachte, waardoor je met meer vertrouwen kunt reageren op verschillende noodsituaties.

Noodplan

Daarnaast kan een goed doordacht noodplan een wereld van verschil maken. Door samen met je gezin een noodplan op te stellen, kun je ervoor zorgen dat iedereen weet wat te doen in geval van een crisis. Het omvat stappen zoals evacuatieprocedures, communicatieplannen en speciale behoeften van gezinsleden.

Op de website www.mijnnoodplan.be kan je een persoonlijk noodplan creëren dat jou en je gezin in staat stelt om effectief te handelen in het geval van noodsituaties. Hoe ga je te werk?

• Ga naar www.mijnnoodplan.be en beantwoord de vragen om een op maat gemaakte noodplan te ontvangen.
• Print het uit en plaats het op een zichtbare plek in je woning.
• Zet het op je smartphone.

Aarzel niet om het noodplan ook eens door te nemen met je kinderen en/of (groot)ouders.

BE-Alert

BE-Alert is een tool dat je waarschuwt via sms, e-mail of telefoon over crisissituaties in jouw buurt. Door je in te schrijven op BE-Alert, kun je kostbare tijd besparen en snel reageren wanneer elke seconde telt. Door middel van BE-Alert sturen de overheden en hulpdiensten updates en adviezen uit. 

Schrijf je in via www.be-alert.be om een bericht te ontvangen.

Je bent geïnformeerd, je hebt je voorbereid. Er doet zich een ramp voor – wat nu? De juiste reflex kan jezelf en anderen helpen in een noodsituatie.

1. Juist alarmeren: 112 in noodsituaties

Als je te maken krijgt met een noodsituatie, wil je de hulpdiensten alarmeren. Je belt naar het  noodnummer 112 of je gebruik de app ‘112 BE’ als je dringende hulp nodig hebt of als er iemand mogelijk in levensgevaar is. De operatoren zorgen ervoor dat je de juiste hulp krijgt door de nodige hulpdiensten te verwittigen. Je kan de operator helpen door informatie te verzamelen over de precieze locatie, het type noodgeval en het aantal slachtoffers.

Deze stappen helpen je om correct te alarmeren:

1. Bel 112 voor een ziekenwagen of de brandweer. Bel 101 voor dringende politiehulp.
2. Wacht rustig op antwoord. Haak niet in, anders kom je opnieuw in de wachtrij te staan.
3. Geef het juiste adres (stad, straat, nummer, kruispunt, speciale toegang,…) en eventueel de gemakkelijkste manier om er te geraken. Als je niet belt vanaf de plaats van het incident, laat dit ook aan de operator weten.
4. Beschrijf wat er gebeurd is (brand, ongeval, agressie, inbraak, hartaanval,…).
5. Geef aan of er mensen in gevaar of gewond zijn, en hoeveel.
6. Haak niet in vooraleer de operator je zegt dat je mag inhaken. Hou ook je telefoonlijn vrij zodat de operator je kan terugbellen als hij/zij meer informatie nodig heeft.
7. Als de situatie zou verergeren of verbeteren, bel dan terug naar de noodcentrale om dit mee te delen.

Om de noodcentrales 112 niet te overbelasten, maak je bij noodweer gebruik van het nummer of het e-loket 1722 indien er niemand in levensgevaar is. Het permanent bereikbare e-loket op www.1722.be is de meest efficiënte manier om brandweerhulp te verkrijgen voor niet-levensbedreigende situaties.

2. De juiste reflex: Schuilen

In bepaalde noodsituaties, zoals hevig noodweer of rookontwikkeling, kan de overheid je aanraden om te schuilen. Indien de overheid het signaal geeft om te schuilen, blijf of ga je naar binnen en volg je de verdere aanbevelingen of instructies op. Schuilen is een tijdelijke maatregel. De overheden zullen de toestemming geven als je je schuilplek mag verlaten.

Je volgt best deze stappen:

• Blijf binnen of ga naar binnen in het dichtstbijzijnde gebouw. Blijf binnen tot je een bericht krijgt dat het opnieuw veilig is.
• Sluit alle ramen en deuren en schakel alle ventilatie-, verwarmings- en aircosystemen uit. Neem bij voorkeur plaats in een centrale ruimte, op het gelijkvloers. Muren en plafonds bieden een betere bescherming dan ramen. Sluit de toevoer van buitenlucht van je schoorsteen af.
• Luister naar de aanbevelingen van de overheid. Informeer je over de juiste maatregelen via radio, TV, officiële websites en sociale media.
• Let ook op het volgende:
  • Telefoneer niet onnodig. Een overbelasting van het netwerk kan de hulpverlening verstoren.
  • Laat je kinderen op school. Zij volgen dezelfde aanbevelingen.
  • Breng je huisdieren binnen.

Zit je in de auto?

• Indien je dicht bij je huis, werkplaats of een openbaar gebouw bent, ga dan onmiddellijk naar binnen. Volg dezelfde aanbevelingen als hierboven.
• Indien je niet kan binnengaan, parkeer je voertuig dan op een veilige plaats of volg een route loodrecht op de windrichting.
• Leg de motor stil, sluit de ramen en schakel de airconditioning uit om te verhinderen dat er buitenlucht in je voertuig binnenkomt.
• Luister naar de radio om de aanbevelingen van de overheden te volgen.
• Blijf waar je bent totdat de overheden je de toelating geven om opnieuw te vertrekken. Hou rekening met verkeer (omleidingen, afgesloten wegen,…) en volg de aanwijzingen van de politie.

3. De juiste reflex: Evacueren

Wanneer je huis niet meer de veiligste plek is, moet je evacueren. Dit kan op vrijwillige basis of de overheid kan je verplichten om te evacueren. Bij een evacuatie verlaat je tijdelijk je huis en volg je nadien de instructies van de overheden en hulpdiensten. 

Ga indien mogelijk naar familie of vrienden, of naar een onthaalcentrum dat werd ingericht. Neem een minimum aan persoonlijke spullen mee (identiteitskaart, geld, enkele flesjes water, gsm en oplader, belangrijke geneesmiddelen …). Als je kleine kinderen hebt, neem je best ook een aantal luiers, zuigflessen en speelgoed mee. De overheid zal aanbevelingen communiceren over huisdieren.

Voordat je terugkeert naar je huis, wacht je op het signaal van de overheid. Hoelang je jouw woning niet zal mogen betreden is afhankelijk van de specifieke situatie.

Als de situatie het toelaat, kan je ook denken aan de mensen om je heen. Misschien kan je je buren die geen transport hebben naar een veilige locatie brengen?

4. De juist reflex bij de verschillende noodsituaties

De juiste reflex is vaak afhankelijk van het type noodsituatie. Raadpleeg onze risico-pagina’s voor aanbevelingen:

• Overstromingen & wateroverlast
• Natuurbrand
• Seveso-risico
• Droogte & watergebruik
• Nucleair risico
• Hitte & ozon
• Cybercriminaliteit

De nasleep van een noodsituatie kan een uitdagende en emotionele ervaring zijn als je slachtoffer bent geworden.  Hoewel het herstelproces na een noodsituatie moeizaam kan zijn, is het belangrijk om te onthouden dat je niet alleen bent.

Hier zijn enkele adviezen om je te helpen na een noodsituatie:

1. Zoek medische hulp (indien van toepassing)
Als je gewond bent geraakt tijdens de noodsituatie, zoek dan onmiddellijk medische hulp. Zelfs als je denkt dat je geen ernstige verwondingen hebt, is het belangrijk om grondig te worden onderzocht om eventuele verborgen zaken uit te sluiten.

2. Neem contact op met dierbaren
Laat je familieleden en vrienden weten dat je veilig bent. Dit zal hen geruststellen en voorkomen dat ze zich onnodig zorgen maken.

3. Zoek psychologische ondersteuning
De emotionele impact van een noodsituatie kan langdurig zijn. Aarzel niet om professionele hulp te zoeken bij een therapeut of psycholoog om je te helpen omgaan met stress, angst, en trauma’s die kunnen optreden na een schokkende gebeurtenis.

4. Documenteer de schade
Als je eigendommen hebt verloren of schade hebt geleden, maak dan foto’s en documenteer zorgvuldig de omvang van de schade. Dit kan van pas komen bij het indienen van verzekeringsclaims en het verkrijgen van compensatie.

5. Neem contact op met je verzekering
Als je verzekerd bent, neem dan contact op met je verzekeringsmaatschappij om de procedure voor het indienen van een claim te bespreken. Zij kunnen je begeleiden bij het verkrijgen van de nodige vergoedingen om de financiële last te verlichten.

6. Zoek juridisch advies (indien van toepassing)
In het geval van misdrijven of aansprakelijkheid, overweeg om juridisch advies in te winnen om je rechten te beschermen en eventuele juridische stappen te ondernemen.

7. Blijf geïnformeerd
Blijf de kanalen van de overheid volgen voor informatie na de noodsituatie.

Voor meer informatie voor slachtoffers in Vlaanderen kan je terecht op  www.slachtofferzorg.be

Als de situatie het toelaat, kan je anderen een helpende hand bieden. Elk gebaar, hoe klein ook, draagt bij aan de (weder)opbouw van de gemeenschap na een noodsituatie.